دَلاک رُکن‌آباد،  محمدرضا (22 فروردین ۱۳۳۴-17 خرداد ۱۳۶۱)، مسئول محور عملیاتی تیپ ۱۷ علی ‌‌‌‌‌‌بن ابیطالب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

محمدرضا، نخستین فرزند شکرالله خان و افسر انصاری رکن‌آبادی، در روستای رکن‌آباد واقع در پنج‌کیلومتری جنوب شرقی شهر میبد* (اطلس ... ، ص ۵۴)، به دنیا آمد. پدرش قصاب و مادرش خانه‌دار بود (میری رکن‌آبادی، تندیس ... ، ص ۱۵) و دو برادر و دو خواهر داشت (ادارۀ ثبت‌احوال ... ). محمدرضا دورۀ شش سالۀ ابتدایی را در مدرسه رُکنی زادگاهش گذراند (میری رکن‌آبادی، همان، ص ۲۱) و دورۀ متوسطه را در ۱۳۵۶ ش، در دبیرستان ایرانشهر* یزد، در رشتۀ علوم تجربی به پایان رساند. او اوقات فراغتش را به اسب‌سواری و شترسواری و مطالعه می‌پرداخت (فرهنگ ... ، ذیل نام؛ ادارۀ آموزش‌وپرورش ... ).

محمدرضا در نیمۀ دوم سال ۱۳۵۶ ش، برای خدمت سربازی راهی پادگان اهواز شد (میری رکن‌آبادی، آیینه‌ها ... ، ص ۱۰۷)؛ و در آذر ۱۳۵۷، در پی دستور امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، مبنی‌بر ترک سربازخانه‏ها (ج ۴، ص ۱۰)، به زادگاهش بازگشت. در این ایام، که با ماه محرم هم‌زمان‌شده بود، در برپایی مراسم عزاداری امام حسین (ع) نقشی مهم داشت و در آستانۀ انقلاب اسلامی به قم رفت تا در ستاد امام خمینی (ره) فعالیت‌های انقلابی خود را ادامه دهد (میری رکن‌آبادی، تندیس، ص ۳۴).

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اسفند ۱۳۵۷، محمدرضا به گروه (تیم) حفاظت از بیت امام خمینی (ره) در قم پیوست و در اردیبهشت ۱۳۵۸، به پادگان اهواز بازگشت و خدمت سربازی را به پایان رساند (نیروها ... ؛ میری رکن‌آبادی، آیینه‌‌ها، همان‌جا).

در ۱۹ مهر ۱۳۵۹، به استخدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی میبد درآمد و مسئولیت کمیتۀ مبارزه با محتکران را بر عهده گرفت. در مرداد ۱۳۶۰، به همت وی، پایگاه بسیج شهید بهشتی رکن‌آباد تأسیس شد و او در سمت معاونت آنجا، به آموزش نظامی نیروهای بسیجی پرداخت (سپاه ... ، گواهی مسئولیت؛ همسفران ... ، ص ۴۸؛ میری رکن‌آبادی، تندیس، ص ۵۸).

پس‌ازآن، به‌سبب اشتیاقش به حضور رزمی در عملیات، به تأمین نیروی رزمی در میبد پرداخت و با هماهنگی سپاه پاسداران یزد، در دی ۱۳۶۰، برای آموزش نظامی راهی شهرکرد شد. پس از آموزش، به جبهۀ خوزستان رفت و با پیوستن به تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب (بعدها، لشکر)، در ۲ فروردین ۱۳۶۱، در عملیات فتح‌المبین، که در جبهۀ جنوبی، شوش و دزفول با هدف آزادسازی منطقۀ غرب رودخانۀ کرخه و جادۀ دزفول ـ دهلران اجرا شد، شرکت کرد (سپاه، حکم ... ؛ میری رکن‌آبادی، آئینه‌های، ص ۱۰۸). پس‌ازاین عملیات، در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱، در عملیات بیت‌المقدس در جبهۀ جنوبی، غرب رود کارون، با هدف آزادسازی خرمشهر و هویزه و جادۀ اهواز ـ خرمشهر مسئول محور عملیاتی تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب بود (صالحی‌نژاد؛ ملک‌ثابت).

او پس از پایان این عملیات، در حین بازگشت به زادگاهش در شمال استان یزد، در مسیر جادۀ عَقدا به اردکان، براثر تصادف شهید شد و پیکرش در گلزار شهدای بهشت رضای رکن‌آباد در میبد به خاک سپرده شد (سپاه، گواهی شهادت؛ فرهنگ، همان‌جا؛ میری رکن‌آبادی، آیینه‌ها، ص ۱۰۹).

شهید دلاک رکن‌آباد آرام، پرهیزکار، فروتن، خوش‌سیما و خوش‌اخلاق بود؛ به‌طوری‌که هرکس با او نشست‌وبرخاست می‌کرد، به وی علاقه‌مند می‌شد. هنگام حضور در محافل و مجالس اغلب همانند میزبان خدمت می‌کرد. به خانواده علاقۀ بسیار داشت. درزمینۀ مسائل مذهبی ازجمله برپایی نماز جماعت و آموزش قرآن بسیار فعال بود و تاحدامکان، به امور مردم رسیدگی می‌کرد (همان، ص ۸).

در زادگاهش، شهرکی مسکونی به‌پاس نکوداشت وی نام‌گذاری شده است.

مآخذ:  ادارۀ آموزش‌وپرورش شهرستان یزد، گواهی‌نامۀ پایان تحصیلات دورۀ متوسطه، سند مورخ خرداد ۱۳۵۶، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان میبد، شناسنامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ اطلس راه‌های ایران، تهران: مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۶ ش؛ امام خمینی، صحیفهۀ، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1378 ش؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، حکم مأموریت، سند مورخ ۱۶ مرداد ۱۳۶۰، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همان، گواهی شهادت، سند مورخ ۲۷ فروردین ۱۳۶۵ سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی مسئولیت، سند مورخ ۲۰ تیر ۱۳۷۳، سند بش، موجود در همان‌جا؛ صالحی‌نژاد، حسین (مسئول محور تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب)، مصاحبه با مؤلف، ۱۴ بهمن ۱۳۹۸؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ ملک ثابت، سعید (مسئول مخابرات تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب )، مصاحبه با مؤلف، ۷ بهمن ۱۳۹۸؛ میری رکن‌آبادی، علی، آیینه‌های عرش، یزد: کنگرۀ بزرگداشت سومین شهید محراب، ۱۳۸۴ ش؛ همو، تندیس وقار (شناخت‌نامۀ سردار شهید محمدرضا دلاک رکن‌آباد فرمانده محور عملیاتی لشکر ۱۷ علی ‌بن ‌ابیطالب)، یزد: ۱۳۹۰ ش؛ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، کارت پایان خدمت، سند مورخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۸، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همسفران خورشید (زندگی‌نامۀ سرداران شهید استان یزد)، به کوشش حسن واحدیان اردکانی و مهدی واحدیان اردکانی، تهران: کنگره سرداران و چهارهزار شهید استان یزد، ۱۳۸۱ ش.

/ راضیه دشت‌آبادی/